El Egzaması Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Ellerimiz, dış dünya ile en yoğun temas halinde olan bölgemizdir. Bu nedenle egzama sorununun en sık yaşandığı bölgelerden biri ellerimizdir. Avuç içi, el sırtı ya da parmaklar, egzama için cazip yerleşim alanlarıdır. Ellerde kızarıklık, su dolu kabarcıklar, kuruluk, kepeklenme ve sulu yaralar şeklinde karşımıza çıkan egzamanın en önemli nedeni el derisinde yaşanan tahriştir. Bu tahriş sudan, kuru havalardan, kimyasal maddelerden, lastik eldivenlerden veya kullanılan bakım ürünlerinden kaynaklanabilir. Atopik egzama, alerjik açıdan yatkın kişilerde daha kolay ortaya çıkar. Bazı iş kolları alerjen maddelere daha sık temas gerektirdiği için el egzaması açısından risk grubunda değerlendirilir. Kişinin mesleği gibi hobileri de egzama açısından risk oluşturabilir. Fırın işçileri, diş teknisyenleri, sağlık çalışanları, temizlik ve benzeri alanlarda çalışan kişilerde egzamaya daha sık rastlanır. Adana’da hastalarına hizmet veren Uzman Dermatolog Hekim Dr. Fatma Menteş, el egzaması hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
El Egzamasının Belirtileri Nelerdir?
Başlangıç döneminde şiş ve kızarık bir zeminde fazla sayıda su dolu kabarcıklar gözlenir. Bunların açılmasının ardından sulantı ve kabuklanmalar meydana gelir.
Akut dönemin sonrasında yine hafif kızarık bir zeminin üzerinde kepeklenmeler ve kabuklanmalar ortaya çıkar.
Kronikleşen ve ilerleyen evredeki egzama vakalarında ise derinin kalınlaşması ve üzerinde oluşan kepeklenme giderek daha belirgin hale gelir. Yarıklar ortaya çıkar. Hastalığın altında yatan nedene göre farklı dönemlerde farklı belirtilerle karşılaşabiliriz. Ancak en belirgin egzama belirtisi olan kaşıntı hastalığın her evresinde görülebilir.
El Egzaması Tanısı Nasıl Konulur?
El egzaması tanısı konulabilmesi için genellikle muayene bulguları yeterli olmaktadır. Kişinin gösterdiği belirtileri başka hastalıklardan ayırt edebilmek için doktor mantar incelemesine ve deri biyopsisine başvurabilir. Alerjik temas egzaması düşünüldüğünde yama testi uygulanarak sorumlu maddeler değerlendirilebilir.
El Egzaması Tedavisi Nasıldır?
El egzaması tedavisinde ilk olarak hastalığa neden olan faktörün tespit edilmesi gerekir. Sonrasında hastanın bu etkenle olan temasının kesilmesi gerekir. Çoğu zaman egzamaya neden olan etkenle temasın tamamen kesilmesi zor olsa da mümkün olduğunca kaçınmak gerekir. Altında yatan her ne olursa olsun el egzamasının başarılı şekilde tedavi edilebilmesi için tetikleyici etkenlerden olabildiğince sakınmak gerekir. Tedaviye başlamadan önce emzirme, gebelik ve iç hastalıklar gibi farklı nedenlerden dolayı kullanılan ilaçlar hakkında doktora bilgi verilmelidir.
Deriye sürülerek kullanılan steroid içerikli kremler; kızarıklık ve kaşıntının hafifletilip egzamanın iyileşmesine katkı sağlayabilir. Ancak hiçbir ilacın doktor tavsiyesi dışında kullanılmaması gerekir.
Eğer egzama çok şiddetli düzeyde yaşanıyorsa doktor ağız, kas ve damar yolu ile farklı medikal yöntemlere başvurabilir.
Eğer uygulanan bu tedavi yöntemleri ile sonuç alınamıyorsa dermatolog hekiminiz metotreksat, fofoterapi ve pimekrolimus benzeri farklı seçenekleri değerlendirebilir.
El Egzamasını Tetikleyici Faktörlerden Sakınmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
- Su ve sabun ile uzun süreler boyunca temas etmek cildin doğal koruyucu tabakasının zamanla zarar görüp koruyucu işlevini yitirmesine neden olur. Bu yüzden el temizliğinde kimyasal sabunlar yerine cildinizin pH’ına uygun renksiz ve kokusuz temizleyiciler kullanmayı deneyebilirsiniz.
- Yıkanırken veya el ve yüz temizliği yaparken sıcak ve soğuk sulardan sakınmanız gerekir. Bu yüzden daima ılık su tercih etmenizde fayda vardır.
- Cildinizi nemlendirmek için cilt tipinize uygun, doğal içerikli nemlendiriciler kullanabilirsiniz. Bu sayede cildiniz kaybettiği nem dengesini yeniden kazanır. Bariyer kremler ve köpükler dış etkenlerin derinize nüfuz etmesini önleyebilir.
- Çalışırken yüzüklerinizi çıkarmanızda fayda vardır. Bu sayede çalışırken temas ettiğiniz ve cildi tahriş etme ihtimali bulunan maddeler yüzük altında birikerek uzun süreler cildinize zarar veremezler.
- Temizlik yaparken, bulaşık ve çamaşır yıkarken kimyasal maddelere doğrudan temas etmekten olabildiğince kaçının. Mümkün olduğunca makine kullanın.
- Kısa süreli profilaktik eldiven kullanmak faydalıdır. Unutmamak gerekir ki uzun süreler boyunca eldiven kullanmak terlemeyi tetikler. Eldiven içine pamuklu eldiven giymek yarar sağlayabilir. Pudralı eldivenler klinik bulguları şiddetlendirir. Bu yüzden bu eldivenleri tercih etmemekte yarar vardır.
- Banyo ve tuvalet gibi yüzeyleri temizlerken kullandığınız güçlü kimyasallar el egzaması açısından önemli bir tetikleyicidir. Bu yüzden bu deterjanlarla ellerinizin asla temas etmemesi gerekir.
- Portakal, limon ve domates gibi gıdalarla ellerinizin doğrudan temas etmemesinde fayda vardır.
- Saçlarınızı boyarken kendinizi olası alerjen maddelerden korumanız gerekir.
- Eğer yaşadığınız el egzaması mesleki nedenlerden dolayı ise tedavi sürecinde kısa süreli olarak işinize ara vermeniz gerekebilir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
